Π.Π. Κυρία Αντωνίου, καλώς ήρθατε! Θα θέλαμε να μας συστήσετε τα «Παιχνιδοποιήματα: Μαθαίνοντας τους Μήνες Αλλιώς» και να μας εξηγήσετε πώς γεννήθηκε η ιδέα αυτής της πρωτότυπης προσέγγισης στη μάθηση;

Α.Α. Eυχαριστώ θερμά για την πρόσκληση και τη φιλοξενία!  Τα «Παιχνιδοποιήματα: Μαθαίνοντας τους Μήνες Αλλιώς» είναι μια δημιουργική καινοτόμα πρόταση που συνδυάζει τη μάθηση με το παιχνίδι, κάνοντας χρήση ποιητικού λόγου. Από την σύλληψη της ιδέας έως την υλοποίησή της, στόχος μου ήταν η ποίηση να λειτουργήσει ως γέφυρα που ενώνει τον λόγο με τη φαντασία, τη γνώση με το συναίσθημα και το ατομικό με το συλλογικό βίωμα. Έτσι έχοντας αυτή την αρχή ως οδηγό, κάθε μήνας κατά την ανάγνωσή του μετατρέπεται σε ένα μικρό ημερολογιακό και κυρίως δημιουργικό ταξίδι.


Π.Π. Το βιβλίο σας υπόσχεται να μάθει τους μήνες «Αλλιώς». Πώς ακριβώς επιτυγχάνετε αυτόν τον στόχο και ποια είναι η παιδαγωγική φιλοσοφία πίσω από τα «Παιχνιδοποιήματα»;

Α.Α. Το «Αλλιώς» σηματοδοτεί μια διαφορετική, πιο ζωντανή και ουσιαστική προσέγγιση. Τα παιδιά καλούνται όχι απλώς να μάθουν, αλλά να νιώσουν, να φανταστούν, να δημιουργήσουν και να συνδεθούν συναισθηματικά με την έννοια του χρόνου.

Η παιδαγωγική φιλοσοφία πίσω από αυτήν την προσέγγιση βασίζεται:

·         στο παιχνίδι, ως βασικό μέσο κατανόησης

·         στη πολυδιάστατη μάθηση

·         στη συναισθηματική σύνδεση με τη γνώση

 

Όταν το παιδί αγαπήσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Γενάρη για παράδειγμα, δεν θα τον ξεχάσει ποτέ. Με λίγα λόγια θα σας έλεγα πως οι μήνες δεν είναι απλώς ονόματα σε μια σειρά. Γίνονται ιστορίες και συναισθήματα, μετατρέπονται σε παιχνίδι έχοντας την ποίηση ως μέσο, κι έτσι μαθαίνονται «Αλλιώς». 


Π.Π. Πώς συμβάλλει η ποιητική μορφή και ο παιγνιώδης χαρακτήρας των ποιημάτων στη διαδικασία απομνημόνευσης και κατανόησης των μηνών από τα παιδιά;

Α.Α.Η ποίηση έχει έναν μοναδικό τρόπο να μιλά στην καρδιά και στο μυαλό των παιδιών ταυτόχρονα. Η ρυθμικότητα, η ομοιοκαταληξία και η μελωδικότητα της ποιητικής μορφής καθιστούν το περιεχόμενο ευχάριστο, εύληπτο και το κυριότερο πιο εύκολα απομνημονεύσιμο. Είναι επί της ουσίας ένα σημαντικό παιδαγωγικό εργαλείο που ενεργοποιεί τη φαντασία, προκαλεί συγκίνηση και ενισχύει τη μνήμη. Όταν δε, συνδυάζεται με παιχνίδι και δημιουργικότητα, τότε η μάθηση γίνεται όχι μόνο αποτελεσματική, αλλά και απολαυστική.

Ο παιγνιώδης χαρακτήρας των ποιημάτων ενισχύει ακόμα περισσότερο αυτή τη διαδικασία. Μέσα από την περιγραφή ολοζώντανων εικόνων που αφορούν συνονθύλευμα θρησκευτικών και πολιτιστικών στοιχείων, κάθε μήνας αποκτά φωνή, προσωπικότητα και ξεχωριστό χρώμα. Για παράδειγμα, όταν ο Φεβρουάριος εμφανίζεται σαν «Κλαδευτής» ή ο Ιούνιος σαν «Κερασίτης θεριστής», τα παιδιά σχηματίζουν στο μυαλό τους ζωντανές αναπαραστάσεις. Δεν μαθαίνουν απλώς τη σειρά των μηνών, κατανοούν το νόημά τους, τις ιδιαιτερότητές τους, όπως επίσης και τη θέση τους στον κύκλο του χρόνου.

 

Π.Π. Το βιβλίο απευθύνεται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες που θέλουν να μάθουν ή να επαναλάβουν τους μήνες. Πώς ισορροπείτε την απλότητα για τα παιδιά με το ενδιαφέρον για τους μεγαλύτερους;

Α.Α. Αυτός ο διπλός προσανατολισμός του βιβλίου ήταν από την αρχή μια πρόκληση, αλλά και μια όμορφη πρόθεση να δημιουργηθεί ένα υλικό που να απευθύνεται σε διαφορετικές ηλικίες ταυτόχρονα. Η ισορροπία επιτυγχάνεται μέσα από ένα επιτυχημένο τρίπτυχο: τη γλωσσική απλότητα, τη ποιητική αισθητική και το παιδαγωγικό βάθος.  Για τα παιδιά, η γλώσσα είναι κατανοητή, ρυθμική και γεμάτη με εικόνες που μπορούν να οπτικοποιήσουν. Τα ποιήματα είναι σύντομα, παιγνιώδη, με χαρακτήρες και παραστάσεις που τροφοδοτούν τη φαντασία και δημιουργούν ευχάριστες συνδέσεις με τους μήνες.  Για τους ενήλικες - είτε είναι γονείς, εκπαιδευτικοί, είτε απλώς αναγνώστες που αγαπούν τη λογοτεχνία - το βιβλίο προσφέρει μια πολυεπίπεδη ανάγνωση. Κάθε ποίημα μπορεί να λειτουργήσει ως αφετηρία για προβληματισμό, δημιουργικότητα ή και συναισθηματική σύνδεση με τον χρόνο και τις εποχές. Επιπλέον, οι προτεινόμενες δραστηριότητες δίνουν ιδέες για το πώς η γνώση μπορεί να περάσει με χαρά και ουσία, όχι μόνο σε παιδιά δημοτικής εκπαίδευσης, αλλά και σε παιδάκια νηπιακής ηλικίας.


Π.Π.  Πέρα από τη μάθηση των μηνών, ποια άλλα οφέλη πιστεύετε ότι προσφέρει το βιβλίο σας στην ανάπτυξη των παιδιών, όπως η καλλιέργεια της φαντασίας ή η αγάπη για την ποίηση;

Α.Α.  Το βιβλίο φιλοδοξεί να προσφέρει στα παιδιά μια ευρύτερη εμπειρία που ενισχύει διάφορες πλευρές της ανάπτυξής τους. Αρχικά, καλλιεργεί τη φαντασία καθώς κάθε μήνας παρουσιάζεται μέσα από ποιητικές εικόνες και μεταφορές που ξεκλειδώνουν τη δημιουργική σκέψη. Συγχρόνως, καλλιεργεί τη γλωσσική έκφραση και την αγάπη για την ποίηση. Μέσα από την επαφή με ρυθμικό, μελωδικό και πλούσιο σε εικόνες λόγο, τα παιδιά ανακαλύπτουν τη δύναμη της λέξης και τη χαρά του γραπτού λόγου. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια εποχή όπου η εικόνα κυριαρχεί· η ποίηση προσφέρει ένα ισχυρό αντίβαρο που πλαισιώνεται από ήχο, νόημα, συναίσθημα. Επιπλέον, ενισχύεται η συναισθηματική νοημοσύνη, καθώς κάθε μήνας συνδέεται με αισθήματα, διαθέσεις και εμπειρίες που το παιδί μπορεί να αναγνωρίσει ή να εκφράσει.  Με λίγα λόγια, τα «Παιχνιδοποιήματα» είναι ένα πολυεργαλείο έκφρασης, δημιουργικότητας και συναισθηματικής σύνδεσης.


Π.Π. Ποιο είναι το ιδανικό περιβάλλον, κατά τη γνώμη σας, για να αξιοποιηθεί πλήρως το εκπαιδευτικό δυναμικό των «Παιχνιδοποιημάτων»;

Α.Α. Το ιδανικό περιβάλλον για να ανθίσουν τα «Παιχνιδοποιήματα» είναι ένα περιβάλλον ανοιχτό, ζεστό και δημιουργικό. Ένα περιβάλλον που ενθαρρύνει την έκφραση, αποδέχεται τη φαντασία και δίνει χώρο στη συμμετοχή του παιδιού. Πρακτικά αυτό μπορεί να είναι: 

·         Η σχολική τάξη όταν ο/η εκπαιδευτικός λειτουργεί ως εμψυχωτής και όχι απλώς ως δάσκαλος. Κι αυτό το λέω γιατί έτσι τα ποιήματα θα μπορέσουν να ζωντανέψουν μέσα από εικαστικές δράσεις και διαδραστικά παιχνίδια. 

·         Το σπίτι με τη συμμετοχή των γονιών, που μπορούν να μοιραστούν τα ποιήματα με τα παιδιά, να τα διαβάσουν δυνατά, να τα δραματοποιήσουν, να ζωγραφίσουν μαζί εικόνες που τους ενέπνευσαν ή απλώς να μιλήσουν για το πως βιώνουν κάθε μήνα ως οικογένεια. 

·         Συνάξεις νέων στους κατά τόπους ιερούς ναούς, δημοτικές βιβλιοθήκες ή ακόμη και ομάδες δημιουργικής απασχόλησης, όπου το βιβλίο μπορεί να παρουσιαστεί μέσω διαδραστικής προσέγγισης. Να σημειώσω πως κάτι τέτοιο έχει ήδη γίνει και η χαρά μου ήταν μεγάλη γιατί τα παιδιά αγκάλιασαν αυτή τη δράση με πολύ αγάπη.  Το πιο σημαντικό, όμως, δεν είναι ο χώρος αλλά η διάθεση. Όταν υπάρχει πρόθεση για μάθηση μέσα από χαρά, σύνδεση και δημιουργικότητα, τότε τα «Παιχνιδοποιήματα» βρίσκουν τον ιδανικό τους τόπο, που δεν είναι άλλος από τις καρδιές των παιδιών.